گفتار درمانی یکی از رشته‌های علوم پزشکی است که به مطالعه‌ی جنبه‌های مختلف گفتار و زبان و تشخیص و درمان اختلالات مربوط به آن می‌پردازد. گفتار درمانی به عنوان ترکیبی از دانش و هنر، از مجموعه‌ی گسترده‌ی علوم انسانی و تجربی بهره می‌گیرد و کسب مهارت در آن مستلزم فراگیری مباحث پایه از جمله آناتومی و فیزیولوژی سازوکار گفتار، زبان شناسی و آواشناسی، روان شناسی و روان پزشکی و نیز مباحث تخصصی بیماری شناسی، ارزیابی و درمان اختلالات گفتار و زبان است.
آسیب‌شناس گفتار و زبان (گفتاردرمانگر) ضمن آگاهی از ماهیت گفتار و زبان و رشد طبیعی آن، با انواع اختلالات مربوط به آن آشناست و بر روش‌های ارزیابی و درمان آن‌ها تسلط دارد.
در یک عبارت کوتاه می‌توان گفت چنان‌چه شیوه صحبت کردن گوینده بیش از محتوای سخن او، توجه شنونده را به خود جلب کند و یا محتوای کلام دچار نابسامانی شود، وی مشکوک به نوعی اختلال گفتاری یا زبانی است. آسیب‌های گفتار و زبان متنوع بوده و از کودکی تا بزرگ‌سالی مشاهده می‌شوند.
از میان آن‌ها می‌توان به لکنت، اختلال در تولید صداهای گفتاری، اختلالات رشد زبان در کودکان دارای مشکل یادگیری زبان و کودکانی با نواقص هوشی، کم‌شنوایی، درخودماندگی و بیماران مبتلا به سکته‌ی مغزی و اختلالات گفتاری ناشی از فقدان حنجره و آسیب‌های آن اشاره کرد.
هرگونه اشکال در تولید گفتار و یا ناتوانی در درک گفته‌های دیگران می‌تواند باعث اختلال در روابط اجتماعی شخص مبتلا گشته و مانعی در راه پیشرفت تحصیلی فرد در جامعه و شکوفایی کامل توانائی‌ها و استعدادهای بالقوه‌ی وی شود. این مسئله به نوبه خود می‌تواند منجر به صدمات عاطفی و رفتاری نظیر گوشه‌گیری و پرخاشگری شود. در نهایت تزلزل بهداشت روانی فرد و خانواده او را در پی خواهد داشت.
نقش آسیب شناس گفتار و زبان در مرحله اول، پیشگیری از بروز این‌گونه اختلالات از طریق آموزش‌های لازم فردی و گروهی است و در مراحل بعدی، وظیفه‌ی او ارزیابی و تشخیص اختلال‌های گفتار و زبان و تلاش در درمان و اصلاح و جلوگیری از تشدید آن‌ها است.
در موارد زیر مراجعه به یک گفتار درمانگر الزامی است:
۱٫ تاخیر در شروع گفتار در کودکان
۲. اشکال در تلفظ اصوات گفتاری
۳. عدم برقراری ارتباط کلامی یا غیر کلامی از سوی کودک
۴. کم شنوایی یا ناشنوایی
۵. اشکال در درک کلام
۶. اختلال در بلع
۷. در صورت تشخیص بروز هر یک از اختلالات فلج مغزی
۸٫ اختلالات نافذ رشد، اوتیسم یا شبه اوتیسم
۹٫ اختلال یادگیری
۱۰٫ ناروانی گفتار و لکنت زبان
۱۱٫ اختلال صوت (زیر و بمی، کیفیت و تشدید صوت)
۱۲٫ اختلال در تشدید و شکاف کام و لب
