آموزش نقاشی به کودکان سنین قبل از دبستان ( قسمت اول)

نقاشی زبانی برای گفتن ناگفته‌ها است و آموزش نقاشی به کودک یعنی هدایت او به این که هر چه در خیال دارد بر روی کاغذ بیاورد.باید توجه داشت تا ابزار مناسب سنش تهیه شود تا وی را به نقاشی تشویق و ترغیب کند .در واقع هنر برای کودکان همان خلاقیت است و تفکر خلاق در برگیرنده نگرش و ایده های نو است. از آنجایی که پرورش تفکر خلاقه در سنین کودکی بسیار مهم است .توجه به نقاشی کودک نیز امری ضروری است . راه‌های بسیارمتنوعی برای آموزش نقاشی به کودکان وجود دارد. برای آموزش نقاشی باید از موسیقی، تاتر، بازی، ‌قصه،‌ شعر و … استفاده کرده و فضایی به وجود آورد تا کودک خردسال را با زبان تصویری آشنا نمود. دراولین مرحله تفکیک گروه‌های سنی لازم است ، زیرا سن کودک تعیین کننده رشد مهارتها وتوانایی ترسیمی ،باورها، و رویاهای اوست.
بهترین سن آموزش نقاشی
در بیشتر موارد بهترین سن برای شروع آموزش به کودکان از پایان ۴‌سالگی است. البته وجود برخی تواناییها یی در مورد کودکان الزامی است و باید مورد توجه قرار گیرد بطور مثال :

• رشد کافی ادراک بینایی
• رسش مهارتهای بینایی – حرکتی و یکپارچگی آنها
• امکان آرام و قرار گرفتن برای کودک در یک جای مشخص و بر سر یک کار، به مدت نسبتا طولانی
• آمادگی پذیرش آموزش توسط کودک (در بعضی حدود ۳ سالگی شروع می شود که بیشتر در دختربچه‌ها صادق است )

همچنین بهترین آموزش نقاشی به کودکان روش غیرمستقیم است. ازآنجاییکه این دوره سنی کودکان ازدانش وتجربه محیطی اندکی برخوردارند و بسیاری از باورهایشان ساخته و پرداخته ذهن و خیال کودکانه‌شان است. اکثر فضاهایی که می‌سازند، تخیلی بوده و برای بزرگترها ملموس نیست .لذا اولین گام برای آموزش به این گروه سنی باور ، کشف دنیای فردی کودک و رسیدن به تخیل اوست. بهترین زبان برای شناخت این دنیا نیز، زبان خود اوست .

ابزارهای نقاشی برای کودک
برای آموزش درست، شناخت ابزار مناسب ضروری است ، ابزاری که متناسب با روحیات و توانایی‌های جسمی و سطح رشدی کودک باشد . معمولا کودکان زیر ۶ سال مجذوب رنگ‌های غلیظ می‌شوند. آنها تمایلی به ترکیب رنگها ندارند و سطح سفید کاغذ را با غلظت بالای رنگی می پوشانند. بنابراین بهتر است ابزار رنگی کودکان دارای غلظت رنگی مناسب باشد. ابعاد کاغذ و کادر نیزبرای این گروه بسیار مهم است. از آنجاییکه کشیدن اجسام کوچک و ظریف برای این گروه سنی مشکل است ،کاغذ یا مقوا نباید آنقدر کوچک باشد که کودک برای کشیدن نقاشی دچار مشکل شود و نباید آنقدر بزرگ باشد که کودک از کشیدن خسته شود و مجبور شود کار را ناتمام بگذارد .

پاستل (مداد شمعی)
یکی از مناسب‌ترین ابزارها برای این سن پاستل روغنی است البته با کاغذ مناسب. کاغذ پاستل باید زبر باشد. البته ،به خصوص برای کودکان ،بافت بسیار درشت و زبر توصیه نمی‌شود. چون کنترل وسیله روی بافت درشت مقوا راحت نیست. از دیگر محاسن پاستیل می توان به داشتن نوک پهن و غلظت بالای رنگی ،ایجاد بافت در نقاشی به علت قوامی که دارد و کم بودن اصطکاک آن با کاغذ که موجب حرکت راحت آن روی کاغذ شده و کودک نیازی به فشار زیاد دست نداشته و دست او خسته نمی‌شود.

گواش
گواش یک کلمه فرانسوی بوده و به معنای شستشو است ، گواش نوعی آبرنگ کدراست وغلظت رنگی بالاییدارد .البته تنها گواش مخصوص کودکان (احتیاج به ترکیب با آب ندارد ) مناسب این گروه است. برای نقاشی با گواش احتیاج به قلم مو است و قلم موهایی که دارای نوکی نرم و صاف هستند مناسبترند .کاغذ مناسب گواش نسبت به سایر انواع کاغذ کمی زبرتر است .توجه به غیر خوراکی بودن رنگ ها در کودکان کم سن و سال بسیار ضروری است .

رنگ انگشتی
آن هم از غلظت رنگی بالایی برخوراست و برای نقاشب با رنگ انگشتی به چیزی به جز انگشتان دست نیاز نیست و کاربا آ ن برای کودکان بسیار جذاب و راحت است.برای کودکانی که هنوز قدرت در دست گرفتن مداد یا قلم مو را ندارند ،انگشت بهترین وسیله برای نقاشی کردن است . وقتی آنها انگشتان دست خود را آغشته به رنگ می بیند لذت می برد .از طرفی در ایجاد تحریک حسی مناسب در درمان و کاهش اختلالات حسی نیز مفید است .

مداد رنگی
مداد رنگی، اولین و سهل الوصول ترین ابزار نقاشی است در نقاشی با آن می‌توان تنها از سه رنگ اصلی استفاده کرد، یا تعداد رنگ‌های بیشتری (حتی جعبه مدادهای ۷۲ رنگی )استفاده کرد . البته نوک ریز و باریک بودن بدنه آن هنگام گرفتنش با انگشتان برای برخی از کودکان آسان نیست وبرای کودکان کم سن کمتر توصیه می شود .