مقدمه و هدف: درصد قابل توجهی از افراد دچار سرگیجه از اخت ال دهلیزی رنج می برند.
اخت ال دهلیزی توسط ارزیابی های تخصصی شامل آزمون ویدیونیستاگموگرافی، پتانسیلهای
برانگیخته عضلانی دهلیزی و الکتروککلئوگرافی تشخیص داده می شوند. اخت الات دهلیزی
محیطی عمدتا شامل سرگیجه وضعیتی خوش خیم، ضعف یکطرفه و دو طرفه دهلیزی است.
بیمار متعاقب این اخت الات دچار سرگیجه و عدم تعادل می شود و ممکن است زمین خوردن
را تجربه کند. این مسئله در جوانان باعث محدودیت حرکتی و کاهش کیفیت زندگی می
شود و در افراد مسن باعث زمین خوردن و شکستگی استخوان می گردد. لذا لازم است این
اخت الات به موقع شناسایی شده و با درمان مناسب از آسیبهای بعدی ناشی از آن جلوگیری
کرد. هدف از این مطالعه بررسی اثر توانبخشی دهلیزی در بهبود علایم بیماران دچار ضعف
یکطرفه و دوطرفه دهلیزی است.
روش ها: ۳۰ فرد بزرگسال با میانگین سنی ۳۵ سال با شکایت سرگیجه و عدم تعادل وارد
مطالعه شدند که بر اساس مجموعه آزمون های دهلیزی مبت ا به ضعف یکطرفه ) ۲۴ نفر( و
دوطرفه دهلیزی ) ۶ نفر( بودند. این افراد به مدت ۶ جلسه توانبخشی دهلیزی شامل برنامه
های تقویت رفلکس دهلیزی چشمی ) VOR ( و دهلیزی نخاعی ) VSR ( را دریافت نمودند.
مقیاس معلولیت دهلیزی و ارزیابی های تعادلی شامل DVA )حدت بصری دینامیک( و آزمون
رومبرگ قبل و پس از اتمام توانبخشی مقایسه شدند.
نتایج: تحلیل آزمون T TEST تفاوت معناداری در تمام متغیرها قبل و پس از توانبخشی
دهلیزی در هر دو گروه نشان داد. میزان بهبودی در گروه دچار ضعف یکطرفه دهلیزی
سریعتر و بیشتر از گروه دچار ضعف دهلیزی دو طرفه بود ) ۰۰۱≤ P VALUE (.
بحث و نتیجه گیری: توانبخشی دهلیزی با کاهش محدودیت حرکتی بیمار و تحریک و تقویت
VOR و VSR قادر است بخوبی عملکرد تعادلی بیماران دچار ضعف دهلیزی را تقویت نماید
و به افزایش کیفیت زندگی و کاهش خطر افتادن بیمار بینجامد.
کلمات کلیدی: دستگاه دهلیزی، سرگیجه، عدم تعادل، توانبخشی دهلیزی
فرزانه ضمیری عبدالهی
دکترای تخصصی شنوایی سنجی،هیئت علمی دانشکده توانبخشی تهران، دانشگاه علوم پزشکی تهران
