ارتقاء مهارت های هیجانی، اجتماعی به کمک گروههای کوچک

آموزش مهارت­های زندگی به کودکان در قالب گروههای کوچک از سال ۱۹۹۵ توسط یونیسف و سازمان جهانی بهداشت در سطح گسترده ­ای پیشنهاد و اجرا شده و تعدادی از پژوهش­های داخلی و خارجی، اثربخشی این نوع آموزش­ها را تایید کرده اند.درسالهای اخیرتلاش زیادی درجهت ارائه تعریف دقیق ازشیوه”آموزش درگروه کوچک” شده است وبسیاری ازمتخصصان امر آموزش معتقدند که روش آموزش درگروه کوچک یکیا زسخت ترین واستادانه ترین تکنیکهای آموزشی است (بلیگ،۱۹۸۶).یادگیری گروهی روشی تعاملی است که ازطریق پویایی گروه،حرف وعمل را با یکدیگر ترکیب کرده وبه عنوان روش مؤثر در یادگیری که بر تجربه متکی است ،شناخته می شود .این یادگیری در مراحل اولیه بیشتر با استفاده از روشهای عینی و قابل مشاهده توسط کودکان انجام شده و کم کم به سمت روشهای اتزاعی پیش می رود .

به عبارتی این رویکرد به عنوان روشی جهت تقویت یادگیری به شیوه مشارکتی،بکار می رود .البته باید توجه داشت موفقیت درکاربرد شیوه گروه کوچک نیزمانندهرفعالیت آموزشی دیگر،نیازبه برنامه ریزی قبلی و تعیین اهداف گروهی دارد .یادگیری به وسیله گروههای کوچک به فراگیران شانس ،خودرهبری ،تفسیرمطالب جمعی وتوانایی اظهارنظر در جمع ،انتقال مهارتها به روش تعاملی،ایجاد و پرورش تفکرنقادانه وایجاد رابطه مطلوب اجتماعی دربین افراد گروه رامی دهد (ژاک ،۲۰۰۳،خاقانی زاده و دیگران ،۱۳۸۴)
اساس آموزش گروهی رویکرد روانشناسی مثبت نگر بوده و بر تقویت توانایی­های آشکار و پنهان کودکان تاکید می شود .فراگیران گروه باید به صورت غیر مستقیم ،مجموعه شناخته شده ای ازقوانین رارعایت کرده و روند ارائه تمرینات به صورتی است که سیری تدریجی را از فعالیت­های ساده و آسان به سوی فعالیت­های پیچیده و دشوارتر طی می­شود.

رشد هیجان در کودک
تاکید می گردد . تجربیات و نتایج حاصله از اجرای چند ساله این سیستم آموزشی در مرکز کار درمانی رشد بیانگر کارآمدی این روش بوده و مزیت آن را در ارتقاء مهارت­های هیجانی، اجتماعی نسبت به کلاسهای انفرادی نشان می دهد که همسو با دیگر تحقیقات و بررسیهای علمی معتبر است
(لوین و رسنیک ،۱۹۹۳ گریفیت و دیگران ،۱۹۹۵ ،گیبز،۱۹۹۵،ژاک ،۲۰۰۴،،دیوید و پاتریک ،۲۰۱۳)در سه ماهگی احساس خوشحالی ، در شش ماهگی نفرت و خشم و در پایان یک سالگی احساس محبت آغاز می شود و در نیمه دوم دو سالگی هیجان سرور و خودخواهی ودر پایان دو سالگی حالات مهم زندگی هیجانی کودک با همه نشانه های خود ظاهر می شوند. در دو سالگی فعالیت هیجانی کودک به طور قابل ملاحظه افزایش می یابد زیرا در این دوره می تواند با افراد دیگر مستقیماً ارتباط پیدا کند. در پایان سال سوم، فعالیت هیجانی کودک به حد نهایی می رسد بطوری که می توان گفت هر تجربه هیجانی که کودک در این سن کسب می کند به اندازه ای قوی و زنده است که تکرار آن به همین قوت و زنده بودن در زندگی آینده اش غیرممکن می باشد.همینکه کودک به پنج سالگی می رسد زندگی هیجانی او ثبات و استقرار می یابد. به طور کلی، در هفت سال اول زندگی، هیجانها و عواطف کودک تشکیل می یابند و حالت استقرار به خود می گیرند. کودک به تقلید از رفتار بزرگسالان و همسالان متمایل می شود. از آنچه که ایشان می ترسند او نیز می ترسد. .در این سن “صداقت جمعی” یا “وفاداری گروه”کودک قوی است و به تشکیل جمعیت های همفکر ولی کم دوام می پردازد.با توجه به اینکه هیجانها و عواطف نتیجه محرکها نبوده بلکه از معانی که آن محرکها برای فرد دارند ،بوجود می ایند . کودک، همچنانکه بتدریج می تواند خود و جهان اطرافش را بشناسد، به ارزشیابی موفقیت آمیز فرهنگی که افراد مورد علاقه او بدان اعتقاد دارند می پردازد و آن را به صورت یک نظام ارزشی برای خود در می آورد که این نیز کاملاً جنبه عاطفی دارد.موارد فوق بر لزوم تجربه صحیح گروهی و اجتماعی در کودکان تاکید دارد .

در مرکز کاردرمانی رشد و در گروههایی که تحت نظارت مستقیم سرپرست گروه آموزشی جهت تقویت و رشد بالنده مهارتهای هیجانی و اجتماعی تشکیل می شود؛ ضمن آشنا کردن اولیه کودکان با فضای گروه و ارتباط با اعضا، هیجان­های مهمی همانند شادی، غم، ترس، خجالت و عصبانیت که کودک در زندگی روزمره با آن سروکار دارد ،به وی آموزش داده می­شود. همچنین بر روی یادگیری قوانین اجتماعی، برقراری مناسب ارتباط با افراد گروه ، رعایت نوبت ، روش صحیح تعامل با دیگران و مشارکت و همکاری گروهی

خاقانی زاده ،م،مرادی،ن ،۱۳۸۴ ،یادگیری در گروههای گوچک ،دانشکده پرستاری دانشگاه بقیته الله
Bligh D; 1986. Teach thinking by discussion. Guildford: SRHE and NFER Nelson
David ,M., Patrick ,A 2013,Small group teaching: a toolkit for learning,The higher educattional academy
Griffiths S, Houston K, Lazenbatt A.1995, Enhancing student learning through peer tutoring in highereducation. Northern Ireland: University of Ulster
Gibbs, G. ,1995, Assessing Student Centred Learning. Oxford: OCSD
Jaques, D. (ed.) (2004) Learning in Groups: A Handbook for Improving Group Work. (3rd edn.) Oxford: Routledg
Levine, J., and Resnick, L. ,1993, Social Foundations of Cognition. Annual Review of Psychology, 44: 585-612. DOI:10.1146/annurev.ps.44.020193.003101