تاکنون چندین روش برای ارزیابی شدت درد در کودکان رواسازی شده است .البته توانایی بیان درد از حدود ۲ سالگی آغاز می‌گرددوکودکان ۳ ساله ممکن است بتوانند با استفاده از مقیاس‌های ساده رواسازی شدت درد، مثل مقیاس‌های درجه‌بندی شفاهی، مقیاس‌های آنالوگ بصری و مقیاس‌های مبتنی بر صورتک ، میزان درد را مشخص کنند . در شرایط حاد، رفتار کودک راه اصلی ابراز درد توسط شیرخواران و کودکان درر مرحله پیش‌تکلمی است. رفتارهای خاص بیانگر ناراحتی مثل گریه کردن، اخم کردن و تغییر چهره، وضعیت‌های بدنی خاص و آرام نگرفتن، در کودکان خردسال با درد همراه است. در ابزارهای ارزیابی درد در کودکان پیش‌تکلمی از این رفتارها استفاده می شود. با وجود پیچیدگی ، مقیاس درد بیمارستان کودکان انتاریوی شرقی (CHEOPS) استاندارد طلایی تلقی می‌گردد هرچند ممکن است استفاده از آن در شرایط حاد دشوار باشد. مقیاس صورت- فعالیت اندام تحتانی- گریه-تسکین‌پذیری (FLACC) یک چارچوب جایگزین برای ارزیابی فراهم می‌نماید.
برخی روش‌های کاهش درد اطفال
در یک بررسی کاکرین (Cochrane) جدید، شواهد کافی به نفع کارآمدی حواس پرت کردن، هیپنوتیسم و روش‌های شناختی ـ رفتاری در کاهش درد و زجر ناشی از سوزن زدن در کودکان و نوجوانان یافت شد.چارچوب خدمات ملی انگلیس برای کودکان توصیه می‌کند کودکان در بیمارستان بازی کنند. متخصصان بازی نقش کلیدی در ارایه حمایت متناسب با سن دارند. داشتن یک محوطه بازی مخصوص کودکان به پرت کردن حواس و آرام کردن کودک در یک محیط ناآشنا و ترسناک کمک کند. یک دانش آموخته کارشناسی ارشد دانشکده علوم پزشکی تربیت مدرس در پایان نامه خود ثابت کرد که بازی آشناسازی و انحراف فکر در کاهش درد و اضطراب ناشی از پروسیجرهای تزریقی کودکان و همچنین افزایش میزان رضایتمندی والدین موثرند. براساس این پژوهش، در گروه بازی آشنا سازی میانگین تغییرات نبض و تنفس در قبل و بعد از مداخله کاهش چشم گیری نشان داد. اما در گروه انحرف فکر میانگین تغییرات نبض و تنفس قبل و بعداز مداخله تفاوتی نداشت. طبق نتایج پژوهشی هر دو مداخله بازسازی آشنا سازی و انحراف فکر در کاهش درد و اضطراب ناشی از پروسیجرهای تزریقی کودکان و همچنین افزایش میزان رضایتمندی والدین موثر بودند.
تحقیقات دانشکده مامایی و پرستاری خرم‌آباد نیز نشان می‌دهد، موسیقی درد رگ گیری و تزریق را در کودکان کاهش می‌دهد.در این مطالعات ٣٠ کودک شش تا ١٢ ساله مبتلا به تالاسمی مراجعه کننده به بیمارستان شهید مدنی خرم آباد را که ماهانه برای تزریق خون مراجعه می‌کردند در سه نوبت رگ گیری مورد بررسی قراردادند.نوبت اول رگ گیری هیچ تکنیکی برای کاهش درد در کودکان بکار نرفت . در نوبت دوم رگ گیری از موسیقی به عنوان یک روش انحرافی استفاده شد به طوری که در طول رگ گیری به مدت سه تا چهار دقیقه موسیقی پخش می‌شد و سپس با دو ابراز مشاهده و پرسش تصویری از کودک شدت درد اندازه‌گیری شد؛ این تحقیق نشان داد که هیچ‌کدام از کودکان درد رگ گیری را شدید ندانستند.در نوبت سوم رگ گیری به روش تنفس منظم «هی هو» در بین کودکان اجرا شد به طوری که یک دقیقه قبل از رگ گیری تا پایان رگ گیری این تکنیک انجام گردید و سپس شدت درد اندازه‌گیری شد.نتایج بررسی هر دو روش انحرافی درمانی، شدت درد را کمتر از روش عادی نشان داد به طوری که شدت درد در روش درمان موسیقی نسبت به دو روش معمولی و تنفس منظم از کمترین شدت برخوردار بود.
در بررسی دیگری تیم تحقیقاتی دانشگاه سیه نای ایتالیا، ۶۹ کودک ۱۰ تا ۱۲ ساله که از بیمارهای توام با درد رنج می‌برده‌اند همراه با والدینشان به تماشای تلویزیون نشستند. از این تعداد توجه برخی از کودکان به هنگام تماشای تلویزیون به والدینشان معطوف شد. برخی دیگر بی‌هیچ حواس پرتی تلویزیون تماشا کردند و گروهی دیگر نیز تنها به تماشای کارتون‌های تلویزیون نشستند. پس از به پایان رسیدن این مرحله، میزان درد در بین ۶۹ کودک مورد نظر اندازه‌گیری شد. نتایج این آزمایش حکایت از آن داشت کودکانی که تلویزیون تماشا کردند از درد کمتری رنج بردند. دکتر کارلو بلینی در این باره می‌گوید: درست است که تماشای تلویزیون توجه‌ها را از درد به سمت دیگری معطوف می‌کند اما به نظر می‌رسد، تماشای تلویزیون همچنین باعث ترشح هورمونی مسکن با نام « اندوپینز» در بدن می‌شود که درد را کاهش می‌دهد. شواهد نشان می‌دهد که ادارک حس درد با مداخله حسی دیگرکاهش می‌یابد و در این راه شنیدن موسیقی و تماشای تلویزیون کارکردی مشابه دارند.
