مقدمه و هدف: سندرم مفصل ساکروایلیاک به عنوان یک منبع مهم درد در ۳۰ % از افرادی که
دارای درد کمر هستند، محسوب می شود. درمان های متعددی برای Subluxation و سندرم
ساکروایلیاک توصیه شده است اما تحقیقات در این زمینه همچنان پراکنده و نامشخص است و
مطالعات اندکی تاثیر مانیپولاسیون در سندرم درد مفصل ساکروایلیاک را مورد ارزیابی قرار داده
اند. با توجه به اهمیت درمان سندرم ساکروایلیاک و اخت اف نظر در زمینه درمان آن مطالعه
حاضر جهت مقایسه تاثیر دو روش مانیپولاسیون و ورزش درمانی در درمان سندرم درد مفصل
ساکروایلیاک طراحی گردید.
روش ها: در این کارآزمایی بالینی تصادفی یک سوکور افراد ۱۵ تا ۶۵ ساله ای که با تشخیص
سندرم درد مفصل ساکروایلیاک طی سال ۱۳۹۵ به بیمارستان شهدای تجریش مراجعه کردند وارد
مطالعه شدند و به طور تصادفی تحت درمان با یکی از دو روش مانیپولاسیون و ورزش درمانی
قرار گرفتند. میزان شدت درد و ناتوانی بیماران به ترتیب براساس مقیاس Visual Analogue
Scale (VAS ( و شاخص ناتوانی Oswestry برای هر یک از بیماران در سه نوبت ویزیت پایه،
یک هفته و یک ماه پس از درمان توسط رزیدنت طب فیزیکی و توانبخشی به روش مصاحبه
حضوری ارزیابی و ثبت گردید. در نهایت اطلاعات جمع آوری شده از بیماران مورد مطالعه وارد
نسخه ۲۲ نرم افزاری آماری SPSS شده و مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت.
نتایج: در مجموع ۴۰ بیمار )میانگین سنی= ۱۳٫۵ ± ۳۹٫۰ سال( که عمدتا مونث بودند ) ۸۳٫۳ %(
وارد مطالعه شدند و ۲۰ نفر ) ۵۰٫۰ %( از آنها در گروه ورزش درمانی و ۲۰ نفر ) ۵۰٫۰ %( در گروه
مانیپولاسیون قرار گرفتند. تغییرات VAS یک هفته پس از درمان نسبت به پیش از درمان
در بیماران گروه مانیپولاسیون به طور معناداری بیشتر از بیماران گروه ورزش درمانی بود
۰٫۰۱۱=p( (. همچنین تغییرات امتیاز Oswestry یک هفته پس از درمان نسبت به پیش از
درمان در بیماران گروه مانیپولاسیون به طور معناداری بیشتر از بیماران گروه ورزش درمانی بود
۰٫۰۱۲=p( (. براساس نتایج آنالیزهای رگرسیون گروه درمانی و شدت درد پیش از درمان ارتباط
معناداری با میزان تغییرات VAS پس از یک هفته و یک ماه و نیز میزان تغییرات امتیاز
Oswestry پس از یک هفته و یک ماه داشتند.
بحث و نتیجه گیری: طبق نتایج مطالعه حاضر درمان به روش مانیپولاسیون نسبت به ورزش
درمانی تاثیر بیشتری بر روی شدت درد و بهبود ناتوانی بیماران مبت ا به سندرم درد مفصل
ساکروایلیاک دارد وبا توجه به ریسک پایین و غیرتهاجمی بودن، استفاده از آن توسط متخصصان
آموزش دیده در این زمینه توصیه می شود.
کلمات کلیدی: سندرم درد مفصل ساکروایلیاک، مانیپولاسیون، ورزش درمانی، کارآزمایی بالینی
داریوش الیاس پور ۱، فرشاد نوری ۲، روژین نیک رای ۳
۱٫ متخصص طب فیزیکی و توانبخشی، مرکز تحقیقات طب فیزیکی و توانبخشی ،دانشگاه علوم پزشکی
شهید بهشتی
۲٫ متخصص طب فیزیکی و توانبخشی، مرکز تحقیقات طب فیزیکی و توانبخشی ،دانشگاه علوم پزشکی
شهید بهشتی
۳٫ متخصص طب فیزیکی و توانبخشی، مرکز تحقیقات طب فیزیکی و توانبخشی ،دانشگاه علوم پزشکی
شهید بهشتی
بیست و یکمین کنگره سالیانه طب فیزیکی، توانبخشی و الکترودیاگنوز ایران ۲۹ – ۲۷ دی
