همانطور که در مطالب قبلی گفتیم طب سنتی ایران ، بر این باور است که جابه جایی فصول موجب تغییرات اساسی بر عملکرد و دستگاه‌ها و اندام‌ها ی داخلی بدن می شود و توجه به برخی نکات می‌تواند در کنترل این تغییرات، و اختلالات ناشی از آن موثر باشد .
عنصر متناظر با فصل پاییز خاک است که طبیعت سرد و خشک دارد و با طبیعت انسان گرم و تر مخالف است.در این فصل به علت سردی هوا، صفرا از جوشش می افتدو در عوض سودا غالب می‌شود.البته عواملی چون ارتفاع منطقه، عرض جغرافیایی، نوع خاک، میزان بارندگی و رطوبت، فاصله تا دریا، نوع بادها، وجود یا عدم وجود کوه‌ها و… بر مزاج فصل پائیز اثر می گذارد . مثلاً پاییز،در شهرهای شمالی کشور، خشک نیست و در مناطق کوهستانی، خشکی آن بیشتر است. خشکی هوا و مضرات آن در مناطقی که در طول پاییز، بارش باران مناسبی دارند، به دلیل رطوبت باران کاهش می یابد اما در مناطقی که در طول پاییز بارندگی ندارند مشکل ساز است. این فصل چندان مناسب حال سالمندان و افرادی که بیماری‌هایی با طبیعت سرد و خشک دارند نیست.
کارهایی که بایداز آنها پرهیز شود
اعمالی که به انجام آنها توصیه می شود
خوراکیهای مفید و مناسب برای این فصل
خوراکیهای نامناسب برای این فصل
بیماریهای شایع این فصل :
در فصل پاییز بیماری‌هایی با طبع سرد مثل سرماخوردگی، بیماریها و دردهای مفصلی، بیماریهای عصبی، افسردگی ،خارش پوست، اگزما، شوره سر و ترک پوست بیشتر می‌شود.البته علت بروز و ظهور زیاد بیماریها در فصل پائیز را می‌توان متغیّر بودن هوا در طول روز، وجود مواد زاید باقی‌مانده در بدن از فصل تابستان به جهت خوردن میوه های زیاد، ضعف قوت، کاهش تحلیل و دفع مواد زاید به علت سردی هوا دانست.
