معرفی آزمون ادراک بینایی TVPS-R

بینایی در تمام زمینه های تحول کودک بعنوان حس هماهنگ کننده و یکپارچه ساز دخالت می کند ودر درک حسهای دیگر نیز نقش بسزایی دارد . ادراک فرایندی است که فرد از طریق آن ، طرحهایی از محرکهای محیط خود را سازمان داده و تفسیر می کند و منظور از ادراک بینایی توانایی شناخت ، سازماندهی و تفسیر داده های حسی است که از طریق چشم ها دریافت می شود و در شکل گیری مهارت های اساسی کودک مثل رشد حرکتی ، نوشتن ، خواندن ، ریاضیات تاثیر فراوانی دارد. آزمون TVPS-R میزان دید فرد را اندازه گیری نمی کند و فقط مربوط به ارزیابی ادراک بینایی و غیر وابسته به حرکت است.گاردنر این نسخه از آزمون رادر سال ۱۹۸۲ تهیه کرد و درسال ۱۹۹۶ درایالات متحدهآمریکا مورد تجدیدنظرقرار گرفت. این مجموعه شامل۷خرده آزمون تشخیص بینایی[۲] ،حافظه بینایی[۳] ،روابط بینایی – فضایی[۴] ،ثبات شکل بینایی[۵] ،حافظه توالی بینایی[۶]،تشخیص شکل اززمینه بینایی[۷] واکمال بینایی[۸] است . تشخیص بینایی توانایی تشخیص جنبه های خاص و ثابت محرک بینایی را گویند . کودکان یاد می گیرند تا با پیدا کردن خصوصیات منحصر به فرد یک محرک که آن را از دیگری مجزا می سازد ، آن محرک را تشخیص دهند .حافظه بینایی به معنی توانایی بازیافت و گرفتن تجارب بینایی است سه فرآیند اساسی حافظه بینایی شامل ثبت^۱ ، کدگذاری و ذخیره^۲ و بازیافت^۳ می باشد.منظور از روابط بینایی فضایی توانایی ادراک وضع اشیا در فضا و مکان وتشخیص وارونگی یا چرخش اشیااست.ثبات شکل توانایی تشخیص یک شکل در حالات گوناگون و صرفنظر از اندازه ،وضعیت جنس یا رنگ آن شکل است.تشخیص شکل از زمینه به توانایی تمییز دادن یک شکل از تصویر زمینه آن تصویر گفته می شود و منظور از اکمال بینایی تشخیص شکل ها از نمادهای ناکامل انها است .

[۱]Registration
[۲]Coding and storeg
[۳]Retrieval

هر خرده آزمون شامل شانزده مورد می باشد .خرده آزمونهای این نسخه دردودفترچه قرار دارد که یکی ازآنها حاوی ۳ ودیگری حاوی ۴ خرده آزمون است .خرده آزمونها ازچند پرسش تصویری چند گزینه ای تشکیل شده اند.درهرمورد تصویری به کودک نشان داده می شودکه کود ک باید با مشاهده آن گزینه صحیح راانتخاب کند. مدت زمان اجرای کل آزمون ۹ تا ۲۵ دقیقه و بستگی به سن آزمودنی دارد .محدوده سنی آن برای کودکان ۴ سال کامل تا ۱۲ سال و۱۱ماه می باشد .وبه جنس،آموزش،نژاد،فرهنگ وزبان وابسته نیست.

این آزمون درایران توسط خیاطزاده، ۱۳۸۳؛ دهقان،۱۳۸۳ و مرادی، ۱۳۷۶ ، مورد هنجاریابی قرار گرفت وروایی وپایایی تمام خرده آزمونهای آن مورد تایید قرار گرفت . این آزمون در مرکز کاردرمانی رشد برای مراجعین و متقاضیان اجرا می گردد.

[۱] Test of Visual Perception Skills Revised
[۲] Visual Discrimination
[۳] Visual memory
[۴] Visual spatial relationships
[۵] Visual form constancy
[۶] Visual sequential memory
[۷] Visual figure ground
[۸] Visual closure