دکتر سیداحمد رئیسالسادات، متخصص طب فیزیکی می‌گوید استان تهران به طور قابل توجهی بیش از استان‌های جنوبی (بوشهر و شیراز) به پوکی استخوان مبتلا هست که به نظر می‌رسد به‌دلیل کمتر قرار گرفتن در معرض آفتاب، تغذیه نادرست یا کمیت و کیفیت فعالیت فیزیکی باشد.
پوکی استخوان و افزایش سن
پوکی استخوان بر اثر افزایش سن، یائسگی و عادات مربوط به شیوه زندگی مانند مصرف سیگار، الکل، رژیم غذایی غلط و فعالیت فیزیکی ناکافی یا در اثر بیماری‌های مختلف (دیابت، پرکاری تیروئید و پاراتیروئید، کاهش هورمون‌های رشد و برخی سرطان‌ها) یا استفاده از دارو ازجمله داروهای استروئیدی (کورتون) و ضدتشنجی و داروهای مورد استفاده در درمان بیمارهای تیروئیدی ایجاد می‌شود .
به گفته دبیر انجمن طب فیزیکی و توانبخشی ایران، تراکم استخوان در انسان بعد از جهش رشدی در دوران بلوغ افزایش می‌یابد و در ۲۵ تا ۳۵ سالگی به حداکثر مقدار خود می‌رسد اما حدودا بعد از ۴۰ سالگی، تراکم استخوان‌ها مرتبا کم می‌شود و این کاهش تا پایان عمر ادامه می‌یابد.
این متخصص می‌افزاید: اثر هورمون‌های جنسی بر فرآیند استخوان‌سازی و بروز پدیده یائسگی (منوپاز) سبب می‌شود روند کاهش تراکم استخوان در خانم‌ها سرعت بیشتری داشته باشد، به طوری که شیوع پوکی استخوان زنان در سنین یائسگی حدودا پنج برابر مردان است. البته در مردان مسن نیز کاهش تدریجی هورمون‌های مردانه باعث ایجاد حالتی شبیه یائسگی در آقایان می‌شود. بی‌شک هر چه میزان حداکثر تراکم اولیه استخوان در دوران جوانی بیشتر باشد، احتمال ابتلا به پوکی استخوان در سنین بالاتر کمتر خواهد شد.
استعداد استخوان‌ها برای پوکی !
دکتر رئیسالسادات در پاسخ این پرسش که چه چیز سبب افزایش تراکم استخوان می‌شود، می‌گوید: اگرچه عامل ژنتیک و وراثت، مهم‌ترین عامل تعیین‌کننده تراکم استخوان به شمار می‌رود؛ ولی تغذیه مناسب در دوران کودکی، نوجوانی و جوانی و نیز دوران بارداری و شیر‌دهی در کنار فعالیت فیزیکی مناسب و پرهیز از عادات غلط مانند کشیدن سیگار و الکل از مهم‌ترین عوامل قابل اصلاح و پیشگیری‌کننده از کاهش تراکم استخوان است.
مصرف فرآورده‌های لبنی (شیر، ماست، کشک و دوغ کم نمک)، سبزیجات، حبوبات و میوه‌های تازه و استفاده متعادل از مواد غذایی پروتئینی مانند ماهی و تخم‌مرغ و همچنین پرهیز از استفاده بی‌رویه از نوشابه‌های گازدار و قهوه ازجمله توصیه‌های غذایی مناسب در پیشگیری از پوکی استخوان است. همچنین استفاده مناسب از مکمل‌ها و ویتامین‌ها از جمله ترکیبات حاوی کلسیم و ویتامین د اگرچه می‌تواند نقش مفیدی داشته باشد، اما به‌هیچ‌وجه جایگزین تغذیه طبیعی و فعالیت فیزیکی نخواهد بود.
