نویسنده :انسیه حسنی نیا
از موسیقی درمانی برای بازیافت، نگهداری و تقویت سلامت جسمی و روحی و عاطفی استفاده می شود. به تعریف ساده تر موسیقی درمانی برای توان بخشی بیماران جسمی و روانی کاربرد دارد. موسیقی درمانی می تواند احساسات مثبت را افزایش دهد احساساتی مانند آرامش، حس رضایت مندی، اعتماد به نفس و صمیمیت عاطفی .همچنین استرس را کاهش داده و باعث آرامش می شود. تحقیقات نشان داده است که موسیقی در کاهش سطح اضطراب قبل از جراحی، از داروهای تجوز شده موثرتر است.
موسیقی درمانی نیز اغلب برای کمک به کودکان و نوجوانان استفاده می شود تا بتوانند:
در موسیقی درمانی دو روش اساسی وجود دارد: روش فعال(پویا) روش غیر فعال(غیر پویا)
روش غیر فعال(غیر پویا):
شامل شنیدن موسیقی است، در این روش بیشترین تاثیر عملکرد در جهت برانگیختن و تاثیر واکنش عاطفی و ذهنی است. روش غیر فعال میتوند خواندن آواز یا ترانه به صورت گروهی یا انفرادی و حرکات موزون پیرامون موسیقی باشد.
روش فعال(پویا):
نواختن، خواندن و حرکات موزون اساس کار است. با توجه به اینکه پردازش موسیقی در مغز در مناطقی متفاوت از مناطق درگیر در ادراک سایر اصوات از جمله گفتار صوت میپذیرد امروزه از موسیقی درمانی در توان بخشی ذهنی و جسمی و نیز کمک به رشد مهارت های گفتاری استفاده می شود. این امر در مورد کودکان مبتلا به اتیسم و نیز مبتلایان به اختلال یادگیری بیشتر صدق می کند.
روش های مختلفی در مسیقی درمانی وجود دارد
موسیقی درمانی تحلیلی: این روش شما را تشویق می کند یک دیالوگ ساده روزمره و فی البداهه را با آواز یا نواختن یک ساز بیان کنید و بدین صورت افکار ناخودآگاه ذهنتان را بروز دهید و البته اگر تمایل داشتید بعدا در مورد آنها با درمانگر خود صحبت کنید.
این روش ترکیبی از مفاهیم روانکاوی با فرآیند آهنک سازی است و به دنبال یافتن هویت صدا موسیقایی شماست در واقع می خواهد صدای بیرونی شما را به گونه ای توصیف کند که بیشتر با وضعیت درونی شما مطابقت داشته باشد.
در این روش درمان شناختی رفتاری(CBT) با موسیقی ترکیب می شود تا از موسیقی برای تقویت یا اصلاح برخی از رفتارها استفاده شود این روش ساختاری منظم دارد نه آزاد و شامل گوش دادن به موسیقی، رقصیدن، آواز خواندن یا نواختن یک ساز می شود.
در این روش، موسیقی بع عنوان راهی برای ایجاد راحت تر تغییرات اجتماعی معرفی می شود. این روش به صورت تیمی (در یک محیط گروهی) و به سطح بالایی از مشارکت هر عضو نیاز دارد. این روش هدفمند است نه بداهه.
این فرآیند به عنوان بداهه نوازی(یا روش آزاد) و راهی برای کمک به میان احساسان خود استفاده می شود.
روش بانی(Bonny) در تصویر سازی و موسیقی هدایت شده(GIM) در این روش از موسیقی کلاسیک برای تحریک تخیل استفاده می شود. در این روش، هنگام گوش ادن به موسیقی، احساسات، حواس پنجگانه، خاطرات و متصورات خود را توضیح می دهید.
روان درمانی صوتی یا آوایی: در این روش برای ارتباط با احساسات و تکانه های حسی خود از تمیرینات صوتی مختلف، صداهای طبیعی و تکنیک های دم و بازدمی استفاده می کنید تا حس عمیق تری نسبت به خودمان به وجود آید
موسیقی درمانی به چه دردی می خورد؟:
موسیقی درمانی ممکن است برای افرادی که به این موارد مبتلا هستند یا تجربه این موارد را دارند مفید باشد
*بیماری آلزایمر
*اضطراب یا استرس
* اوتیسم
*بیماری قلبی
* درد موزمن عضلانی
*افسردگی
* دیابت
* مشکلات ارتباط کلامی و غیر کلامی
* بی نظمی عاطفی
* احساس اعتماد بنفس پایین
* سردرد *تکانشگری
* خلق و خوی منفی
* اختلال استرس پس از سانحه(ptsd)
*مشکلات مربوط به زایمان
*توانبخشی پس از آسیب یا عمل پزشکی
* مشکلات تنفسی
* اختلالات مصرف مواد
* مسائل مربوط به جراحی
* آسیب تروماتیک مغزی(TBI)
* مشکل در حرکت
تحقیقات نشان می دهد برای افرادی که دارای موارد زیر هستند می تواند مفید باشد:
*بیخوابی * اختلال و وسواس اجباری(OCD) روان گسیختگی *سکته مغزی و اختلالات عصبی
موسیقی درمانگر: موسیقی درمانگر فرد تعلیم دیده ای است که به فعالیت های موزیکی نظام می بخشد و تلاش می کند تا با مراجعین ارتباط درمانی پیدا کند.
این ارتباط مهمترین شاخص فعالیت موزیک تراپیست است.
موزیک تراپیست برای اینکه برنامه های درمانی و روش های موثر برای درمان جونیان ایجاد کند باید برنامه ریزی دقیقی را ایجاد کند.
بسته به نیاز مراجعه شما یک جلسه موسیقی درمانی معمولی بین ۳۰ تا ۵۰ دقیقه طول می کشد. درست مانند جلساتی که با یک روان درمانگر دارید. یک جلسه ممکن است شامل نشستن یا دراز کشیدن در هنگام گوش دادن به موسیقی یا صداهایی از اسپیکر یا ساز باشد. بسته به روش رمان، ممکن است شما با خوانندگی، حرکت یا ممکن است لازم باشد ساکت و آرام باشید تا صدا ها تاثیر خود را بگذارند.
محور اصلی برنامه های موسیقی درمانی شنیدن موسیقی مناسب و آرامبخش، نواختن موسیقی در گروه های منظم یا انفرادی، خواند آواز ها، ترانه های فردی یا گروهی، حرکات موزون پیرامون موسیقی، آهنگ سازی و سرودن شعر و ترانه متناسب با نوع موسیقی است.
موسیقی درمانی در مقابل صدا درمانی:
موسیقی درمانی از صدا درمانی(یا آرامش بخشی توسط صدا) تمایز است. هر دو رویکرد، اثداف، پروتکل ها، ابزارها و ویژگی های خاص خود را دارند: * موسیقی درمانی یک رشته تحصیلی نسبتا جدید است در حالی صدا درمانی بر اساس تست های باستانی فرهنگ مردم مناطق تبت است.
* صدا درمانی ابزار هایی بهره می برد تا فرکانس های صوتی خاصی ایجاد کند، در حالی که موسیقی درمانی بر روی علایمی مانند استرس و درد تمرکز دارد * آموزش ها و گواهینامه هایی که برای صوت درمانی وجود دارد به اندازه موسیقی درمانی استاندارد نیست
* موسیقی درمانی معمولا در بیمارستان ها، مراکز درمانی خاص یا مراکز درمان سوء مصرف مواد به کار می رود. درحالی که صدا درمانی ممکن است به عنوان طب مکمل یا جایگزین استفاده شود.
تاریخچه:
تاریخچه استفاده از موسیقی به عنوان روشی برای درمان به زمان ارسطو و افلاطون باز می گردد، در قرن بیستم فکر رسمی استفاده از موسیقی برای درمان مصدومین جنگ جهانی اول آغاز شد در سال ۱۹۴۴ اولین برنامه آموزش موسیقی درمانی در جهان در دانشگاه میشیگان آغاز شد. در سال ۱۹۵۰ انجمن موسیقی درمانی آغاز به کار کرد. در سال ۱۹۷۱ انجمن موسیقی درمانی آمریکا AAMT آغاز به کار کرد، در سال ۱۹۸۵ فدراسیون جهانی موسیقی به ثبت رسید.
هر چند موسیقی درمانی قدمتی دیرینه دارد، سابقه آن در این چندان طولانی نیست این علم زمانی در ایران مطرح شد که انجمن، موسیقی درمانی ایران شکل گرفت این انجمن در سال ۱۳۸۰ در انستیتوی روان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی ایران تاسیس شد تا دانش موسیقی درمانی به جامعه ایرانی معرفی شود. هدف این انجمن ایجاد زمینه های لازم برای به کارگیری این علم در رشته های پزشکی ، روان شناسی، روان پزشکی ، توانبخشی و بهبود سلامت و نشاظ جامه است. پژوئهشگران این حوزه در این معتقدند که نباید از واژه موسیقی درمانی برای این علم استفاده که چون این دانش بیماری ها را درمان نمی کند بلکه فرآیند درمان را ساده تر می کند
